Covid-19-symptomen v. de griep, verkoudheid en allergieën
Hoe ziet het klinisch verloop van covid-19 eruit?
Het begint gewoonlijk met een koorts en hoest, maar daarvoor schijnt de gemiddelde incubatieperiode, tussen het moment dat je voldoende blootgesteld wordt aan het virus en het moment dat je symptomen vertoont, ongeveer 5 dagen te zijn, en dus gaat bijna een week voorbij wanneer je geïnfecteerd bent en mogelijk besmettelijk bent, voordat je er weet van hebt.
Ongeveer 98% van wie symptomen gaat vertonen doet dat tegen de twaalfde dag, wat verklaart waarom je gevraagd wordt je voor twee weken af te zonderen na mogelijke blootstelling.
Na de besmetting kun je het virus verspreiden voor meer dan een maand (met een gemiddelde van 20 dagen), alhoewel het niet duidelijk is hoe besmettelijk overlevenden zijn —als ze dat überhaupt zijn— gedurende die lange periode.
De meest gebruikelijke symptomen zijn koorts en hoest, die respectievelijk bij ongeveer 90% en 70% van patiënten voorkomen, gebaseerd op een analyse van meer dan 50.000 covid-19-patiënten.
Wat minder voorkomende symptomen betreft, slechts zo'n vier op de tien ondervinden vermoeidheid, drie op tien hoesten flegma op, en twee op tien ervaren spierpijn.
Slechts zo'n één op tien lijdt aan gastro-intestinale symptomen, zoals duizeligheid, overgeven of diarree, of verschijnselen van verkoudheid, zoals een lopende of verstopte neus, hoofd- of keelpijn.
Dat komt overeen met de regionale concentratie van ACE2— de receptoren waar het virus zich aan vastklampt, in de longen, en niet in de neus of keel; hoewel in schubdieren ACE2 gevonden wordt op hun snelle mierenetertongen.
Hier is een grafiek die je kan helpen om covid-19 te onderscheiden van verkoudheid, de griep of seizoensgebonden allergieën.
De enige covid-19-symptomen die een ernstiger verloop voorspellen zijn ademhalingsnood, wat resulteert in een meer dan zes keer zo hoge kans om op de IC te belanden.
Dat is de reden dat dit zo'n belangrijk symptoom is om vroeg te herkennen en een rode vlag om onmiddelijk medische hulp te zoeken.
Als je ademhalingsnood ervaart begint dat meestal een week na het begin van symptomen.
De notie dat het verloop van zo'n 80% van gevallen "mild' is komt van een analyse door het Chinese ziektecontrole-instituut dat was gebaseerd op bijna 45.000 bevestigde gevallen.
Hoewel er zeker milde en zelfs asymptomatische gevallen zijn is het belangrijk om te begrijpen wat "mild" betekent voor het Chinese instituut.
Hun definitie omvat gevallen met zogenaamde "lopende longontsteking", een longontsteking niet ernstig genoeg dat het extra zuurstof of ziekenhuisopname vergt, maar wél longontsteking is— zeker niet de verkoudheidachtige gevallen dat het woord "mild" oproept, hoewel de gevallen toch wel mild genoeg waren dat mensen zichzelf thuis zouden kunnen verzorgen.
De overige 20 procent van bevestigde gevallen werden geclassificeerd als ernstig (zo'n 15%), wat moeite betreft genoeg zuurstof binnen te krijgen, of kritisch (5%), wat respiratoir falen omvat, septische schok, en het falen van meerdere organen.
Ongeveer de helft van die kritische gevallen overleed.
Dus ongeveer 80% mild, 15% ernstig en 5% kritisch, alhoewel dat niet alle asymptomatische gevallen omvat die helemaal aan de ontdekking ontsnapten en dus nooit bevestigd werden.
Omdat tot wel 4 op de 5 gevallen asymptomatisch zijn ligt de overlijdenskans na besmetting ergens tussen de 1 op 1000 en 1 op 300, maar als je wel symptomen vertoont zou die kans in de buurt van 1 op 150 kunnen liggen.
Bij een autopsie lijkt het respiratoir vlak van de longen onder de microscoop vernietigd door littekenweefsel.
Men verwacht dat longfibrose (littekens op de longen) een van de langdurige complicaties zal zijn bij overlevenden van ernstige covid-19-infecties.
Een vervolgstudie na zes maanden bij SARS-overlevenden vond dat zo'n één op de drie littekens op röntgenfoto's van de borstkas vertoonde, en tot één op de zes leed aan significante verslechtering van longfunctie.
Aan covid-19 overlijden komt door progressieve "consolidatie" van de longen, wat betekent dat je longen zich beginnen te vullen met iets anders dan lucht.
In het geval van normale longontsteking is dat vooral pus.
Bij covid-19-longontsteking laten postmortems zien dat je verdrinkt in longen die "gevuld zijn met heldere vloeibare gelei."
Maar het goede nieuws is dat er modificeerbare risicofactoren zijn voor sterfte en invaliditeit door covid-19, namelijk dingen waar je controle over hebt die je risico kunnen verminderen, en dat gaan we de volgende keer verkennen.